भारतीय सांस्कृतिक व्यूहात जन्मणाऱ्या प्रत्येक माणसाला लागली जाणारी अथवा लावण्यात येणारी `जात` ही एक बाह्य उपाधी असली, तरीही तिने आपल्या विकासक्रमात हळूहळू वंशाची जागा घेतल्यामुळे, एकीकडे ती `जन्मजात` बनलेली आढळेल, तर एकीकडे `पिढीजात` बनताना आढळेल, त्यामुळे तिच्या ठायीची कृत्रिमता लोप पावून ती ह्या भारतीय पर्यावरणात `स्वाभाविक` बनताना आढळते. तसंच ती एक सामाजिक संस्था बनल्यामुळे एका पिढीतून दुसऱ्या पिढीकडे अनुवंशिकरित्या प्रवास करत करत ती अटळ, अढळ आणि अमर्त्य (immortal) बनलेलीही आढळते. खरे तर `जात` ही फक्त भारतीय वस्तुस्थिती (ज्पहदसहदह) असल्याकारणाने, ती भारतीय सामाजिक पर्यावरणात वावरणाऱ्या वा जगणाऱ्या हर एक वंशाला वारसदारीनेच आपोआप प्राप्त होत असते. अशारितीने एकीकडे ती पिढीजातपणे, त्या त्या मानव-वंशासोबत चालत आलेली त्याची मिरासदारी ठरलेली आहे. - राजा ढाले